Hayatımız süresince türlü olaylarla karşı karşıya kalıyoruz. Farkında olamadan birçok şey bizi o kadar derinden etkiliyor ki anlamlandıramadığımız savunma yollarını farkında olmadan üstümüze kuşanıyoruz. Tüm psikolojik rahatsızlıkların temelinin çevresel etmenler olduğunu söylememiz mümkün değil tabi ki fakat ciddi bir kısmı bilincimizin bizden habersiz kurduğu savunma mekanizmasının ürünü, bunu tetikleyen genel unsur da çevresel etmenler.
Kalıtsal olarak gelen durumlar için konuşmak gerekirse örneğin, bireyin çekirdek ailesinde kleptomani gibi bir hastalık görülüyorsa ilerleyen zamanda kendisinde de görülme ihtimali yüksektir. Ya da vücuda çok alınmaması gereken elementlerin (örn: Pb) vücuda alınması durumunda impuls iletimi sekteye uğrayabilir. İnsan homeostasisi ne kadar kendini normale döndürmeye çalışsa da gücü yetersiz kalabilir. İşte bu durumlarda; alzheimer, hipomani, şizofreni gibi psikolojik bozukluklara yakalanılması mümkündür.
Çevresel olarak değerlendireceksek de gelişim çağından bu yana etrafındaki cereyan eden olaylardan kendine pay çıkaran insanoğlu, dışarıdan kolayca yönlendirilmeye açık bir tip görüntüsünü alıyor. Bundan kurtuluş, kaçış mümkün müdür bilemeyeceğim fakat açık bir biçimde herkes ortama adapte olmak üzere yaşamını sürdürüyor; art arda gelen olaylar karşısında duyarsız hal alıyor ve alışıyor. Tabi ki insan zihninin savunma geliştirmesi için art arda gelen kötü şeylerden ziyade kişiyi derinden etkilemiş olayların tekrardan yaşanmaması adına alınan önlemler de var. Örnek olarak bir insanın genç yaşta ailesinden birinin kaybı sonucu sevdiklerini kaybetme korkusu çekmesi ve kendini onların sevgisini kazanmak için hırpalaması ve hatta kendini kullandırtması denebilir.
Bu alanda bilgi edinmek ve araştırma yapmak istiyorsanız size tavsiye edebileceğim güzel kaynaklar da bulunuyor tabi. Alanda ilgililer için sanal ortamda çok etkili belgeseller bulunuyor. Belgesellere örnek vermek gerekirse “The Mind, Explained”, “Anxious Nation” ve “Medicating Normal”. Dilerdim ki alanda Türkçe belgeseller de önerebileyim fakat maalesef kendi aratmalarım sonucu herhangi bir örnek elde edemedim, umarım Türkler tarafından bu alanda üretilmiş eserleri ilerleyen zamanlarda görebiliriz. Belgeseller adına şöyle bir ekleme de yapayım, İngilizce bilmeniz şart değil, her türlü platformda altyazı seçeneği ile bulabilirsiniz. Yok, ben bir kitap önerisi istiyorum diyorsanız da size “Kaygı Üzerine, Renata Salecl”, “Eyvah! Kötü Bir Şey Olacak, Alp Karaosmanoğlu”, “Anksiyeteyi Dengelemek, Carl Vernon” ve “Yaygın Kaygı Bozukluğu Çalışma Kitabı, Melisa Robichaud, Michel J. Dugas” önerebileceğim kaynaklar arasındadır. Tabi alan çok geniş olduğu için kaynak aramanızı bu yazıdaki eserlerle sınırlandırmanızı asla tavsiye edemem, hatta detaylı araştırma yapmak sizin yararınıza olacaktır. Faydalı olmuş olması dileğiyle, sağlıcakla…
